-Çekişmeli Boşanma Davaları ve Çözüm Yolları:
Türk Medeni Kanunu’na göre eşler iki şekilde aralarındaki evlilik ilişkisine son verebilirler, bunlar anlaşmalı boşanma ve çekişmeli boşanmadır. Çekişmeli boşanma davası TMK Md. 166/3’ de düzenlenmiş anlaşmalı boşanma davası dışında kalan her türlü boşanma nedenine dayalı olarak açılmış ve eşler arasında her türlü boşanma ve boşanmanın ferileri konusunda bir anlaşma bulunmadığı boşanma davalarıdır.
Bir çekişmeli boşanma davası ortalama 1 ila 1,5 yıl arasında sürmektedir. Ancak bu konuda kesin bir süre vermekte zordur. Çekişmeli boşanma davasında önemli olan süre değil, iddialarınızı ispat edip davayı kazanmanızdır.
-Çekişmeli boşanma davası açma sebepleri nelerdir?
1-Zina
TMK madde 161’e göre eşlerden biri zina ederse, diğer eş boşanma davası açabilir. Davaya hakkı olan eşin boşanma sebebini öğrenmesinden başlayarak 6 ay ve herhalde zina eyleminin üzerinden 5 yıl geçmekle dava hakkı düşer. Ayrıca affeden tarafın dava hakkı yoktur.
2- Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış
TMK madde 162’ye göre eşlerden her biri diğeri tarafından hayatına kastedilmesi veya kendisine pek kötü davranılması durumunda ya da ağır derecede onur kırıcı bir davranışta bulunması sebebiyle boşanma davası açabilir.
Davaya hakkı olan eşin boşanma sebebini öğrenmesinden başlayarak altı ay ve her halde bu sebebin doğumunun üzerinden beş yıl geçmekle birlikte dava hakkı düşer. Affeden tarafın dava hakkı yoktur.
3-Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme
TMK madde 163’e göre eşlerden biri küçük düşürücü bir suç işler veya haysiyetsiz bir hayat sürer ve bu sebeplerden ötürü onunla yaşaması diğer eşten beklenemezse, bu eş her zaman boşanma davası açabilir.
4-Terk
TMK madde 164’e göre eşlerden biri, evlilik birliğinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemek maksadıyla diğerini terk ettiği veya haklı bir sebep olmadan ortak konuta dönmediği takdirde ayrılık, en az altı ay sürmüş ve bu durum devam etmekte ve istem üzerine hâkim veya noter tarafından yapılan ihtar sonuçsuz kalmışsa; terk edilen / eş, boşanma davası açabilir. Diğerini ortak konutu terk etmeye zorlayan veya haklı sebep olmaksızın ortak konuta dönmesini engelleyen eş de terk etmiş sayılır.
5- Akıl Hastalığı
TMK madde 165’e göre eşlerden biri akıl hastası olup da bu yüzden ortak hayat diğer eş için çekilmez hâle gelirse, hastalığın geçmesine olanak bulunmadığı resmî sağlık kurulu raporuyla tespit edilmek koşuluyla bu eş boşanma davası açabilir.
6- Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması
TMK madde 166’ya göre evlilik birliği, ortak hayatı sürdürmeleri kendilerinden beklenmeyecek derecede temelinden sarsılmış olursa, eşlerden her biri boşanma davası açabilir.
Yukarıdaki belirtilen hâllerde, davacının kusuru daha ağır ise, davalının açılan davaya itiraz hakkı vardır. Bununla beraber bu itiraz, hakkın kötüye kullanılması niteliğinde ise ve evlilik birliğinin devamında davalı ve çocuklar bakımından korunmaya değer bir yarar kalmamışsa boşanmaya karar verilebilir.
Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi hâlinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu hâlde boşanma kararı verilebilmesi için, hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın malî sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Hâkim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü hâlinde boşanmaya hükmolunur. Bu hâlde tarafların ikrarlarının hâkimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz.
Boşanma sebeplerinden herhangi biriyle açılmış bulunan davanın reddine karar verilmesi ve bu kararın kesinleştiği tarihten başlayarak üç yıl geçmesi hâlinde, her ne sebeple olursa olsun ortak hayat yeniden kurulamamışsa evlilik birliği temelden sarsılmış sayılır ve eşlerden birinin istemi üzerine boşanmaya karar verilir
Boşanma Davasında Ağır Kusurlar Nelerdir?
Boşanma davasında kusurlu davranış yoksa ve ispat yoksa boşanma kararı verilemez. İspat boşanma davası için şarttır. Karşı tarafın kusurunun her türlü delille ispatlanması zorunludur. Boşanma davasında ağır kusurlar ise fiziksel şiddet, sürekli küçük düşürmek, hakaret etmek, kötü davranış sergilemek, hayata kastetmek, onur kırıcı davranışlardır.
Çekişmeli boşanma davasında ev kimde kalır?
Boşanma hukukunda ortak konutun özgülenmesi diye bir husus vardır. Boşanma süreci başladığında, eşler arasında evde kimin kalacağına dair anlaşma sağlanamıyorsa, hâkim somut durumun özelliklerine göre bir karar verir. Bu karar, eşlerin ihtiyaçları, evin mülkiyet durumu ve varsa çocukların ihtiyaçları gibi sebeplere dayanarak verilir. Boşanma davası öncesinde kadın çocuklarıyla birlikte evi terk etmiş ise ortak konutun kendisine ve çocuklara özgülenerek burada kalmasını ve ayrıca ortak konutun satışının engellenmesi içinde tapudan şerh konulmasını isteyebilir.
-Aldatmaya Dayalı Boşanma ve İspat Araçları:
Boşanma davalarında ispat yükü ile ilgili ayrıca bir düzenleme bulunmadığı için genel ispat kuralı uygulanır. Genel ispat kuralına ilişkin düzenleme TMK madde 6 da düzenlenmiştir ve bu düzenlemeye göre “Kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, taraflardan her biri, hakkını dayandırdığı olguların varlığını ispatlamak yükümlüdür.”
HMK madde 190/1’e göre “İspat yükü, kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça, iddia edilen vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir.”
Kısaca boşanma talebinde bulunan taraf, iddia ettiği boşanma sebebini ispat yükü ile sorumludur. Davalı taraf ise savunmasının maddi vakıalarını ispat etmelidir.
İspat türleri “asıl ispat” ve “karşı ispat” olarak ikiye ayrılır. Asıl ispat, ispat yükü kendisinde bulunan tarafın dayandığı maddi olayın gerçekleştiği konusunda hakimi ikna etmek için gösterdiği ilk ispattır. Karşı ispat ise, iddia edilen vakıa için ispat yükü kendisinde bulunan tarafça yapılması gereken ve henüz ispat sonuçlanmadan hakimde oluşan geçici kanaati çürütmek için davanın gidişatını kendi lehine çevirmek amacıyla karşı tarafça yapılan ispat faaliyetidir.
Boşanma davalarında her zaman doğrudan ispatın aranması gerçekçi olmayacağı için bazı durumlarda dolaylı ispatın yeterli olacağı düşünülmektedir. Zina sebepli açılan boşanma davalarında, zina eylemini kanıtlama zorluğu olduğu için için doktrinde dolaylı ispatın mümkün olması gerektiği kabul edilmektedir.
–Anlaşmalı Boşanma Davası Süresi ve Şartları:
Anlaşmalı boşanma davası, her iki tarafın boşanma ile ilgili tüm sonuç ve şartları kabul ettiği boşanma davasıdır. Genel anlamda bu davalar kısa sürer çoğunlukla tek celse de bitebilir ancak belirli şartları vardır. Bu durum da öncelikle tarafların evliliklerinin bir yıldan fazla sürmüş olması ve eşlerin birlikte başvurmuş olması ya da eşin diğerinin davasını kabul etmesi gerekmektedir. Boşanma ve boşanmaya bağlı bütün sonuçlar üzerinde anlaşılmış olması gerekir. Ayrıca taraflardan biri duruşmaya gelmez ise ya da taraflardan biri duruşma da anlaşmalı boşanmayı kabul etmezse anlaşmalı boşanmanın şartları gerçekleşmemektedir.
-Boşanma Davalarında Nafaka Hesaplama ve Yürütme:
TMK madde 175’e göre boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan mali gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir buna yoksulluk nafakası denir. Ayrıca nafaka yükümlüsünün kusuru aranmaz.
-Hâkim boşanma davasını reddederse ne olur?
Bu durum da taraflar aynı sebebe dayanarak bir daha boşanma davası açamazlar, aynı sebebe dayanarak tekrar boşanma davası açabilmeleri için yeni bir olayın meydana gelmesi şarttır.
